Aktuelt - Nynorsk Kultursentrum
Bli med inn i poesiverkstaden! Her har vi samla spennande, rare og morosame skrivetips frå ulike forfattarar som kan hjelpe deg å kome i gang med skrivinga. Oppgåvene kan brukast i skulesamanheng eller for dei som likar å skrive på fritida.
I 2018 feira Nynorsk kultursentrum 25 år, arrangerte Ulvik poesifestival for tiande gong, og markerte 150-årsjubileet til Det Norske Samlaget og 200-årsjubileet for Aasmund Olavsson Vinje.
Vinje-fondet skal styrkje nynorsk journalistikk og anna publisistisk verksemd på nynorsk, og medverke til større rekruttering av nynorskbrukande journalistar.
Kvelden 20. desember fekk Nynorsk kultursentrum melding om at Kulturdepartementet løyver 233 000 kroner til formidling av og forsking på nynorsk skriftkultur. Pengane kjem frå gåveforsterkingsordninga, som gir 25 prosent av gåvebeløpa institusjonen har fått av private aktørar.
I 2019 opprettar Nynorsk kultursentrum tre nye stillingar: ei i Vinje og to i Ørsta. – Gjestene våre får fleire arrangement, betre digitale tenester og vertskommunane våre får nye kulturarbeidsplassar, seier direktør Per Magnus Finnanger Sandsmark.
Nynorsk kultursentrum gler seg til Bokåret 2019. Vi skal feire vers og forteljingar i Ørsta, Ulvik, Vinje og resten av landet.
På ein gard, langt langt inne i ein fjord, i Gullullafjøset, vert det ein dag fødd eit lite lam. Eit lilla lam!
Skodespelarane i Himmelspringaren har valt seg ut det same Hauge-diktet. Kva dikt som har gripe dei begge i ungdommen kan du lesa her.
Laurdag 1. desember inviterer Olav H. Hauge-senteret på ny til julekonsert. I år er det Sondre Bratland (vokal), Benedicte Maurseth (fele) og Sigbjørn Apeland (trøorgel) som tek med seg kjende og mindre kjende julesongar til Ulvik kyrkje.
Har du tenkt på kva det er med søstrer? Er det slik at det eit spesielt band mellom dei? Dette har diktar Gro Dahle lurt på, og i boka Søster utforskar ho denne relasjonen. Sjølv kallar ho diktsamlinga ein blanding mellom forsking og leik, undersøking og rapport.
Vår nye temautstilling "Menneske og språk på vandring" går inn i samtida og den store flyktningkrisa verda opplever i dag. I kjølvatnet av denne massive folkevandringa kjem også spørsmåla om identitet og kultur.
– Jubileumsgåva på 100 000 kr gjer det mogleg å etablere to nye formidlingstilbod til barn på nynorsk, eit nytt framtidsspel og Lurivar-ordbok i 2019. Gåva frå Sparebank1 Søre Sunnmøre er med på å gjere det enklare og kjekkare å vere nynorskbrukar, seier direktør Per Magnus Finnanger Sandsmark.
Kulturdepartementet kårar Vinje til Årets nynorskkommune 2018. – Om vi ikkje tek vare på språkarven vår, blir vi som ein bekk utan kjelde, sa
ordførar Jon Rikard Kleven i takketalen.
– Det er både faglege og kulturpolitiske grunnar til at administrasjonen i Nynorsk kultursentrum ikkje ønskjer å gå vidare med å etablere Diktarhuset i Lom. Det seier direktør Per Magnus Finnanger Sandsmark i ein kommentar til utgreiinga «Diktarar og dialektar» som Nynorsk kultursentrum offentleggjorde måndag.
Olav H. Hauge-senteret er med i samarbeidsprosjektet MuseumsLosen, ein vegvisar til undervising utanfor klasserommet. Ta elevane med på unike undervisingsopplegg i autentiske omgjevnader. Undervisinga er tilrettelagt og leia av fagpersonar ved musea. Gå til Museumslosen og vel blant 75 fagaktuelle museumsbesøk.
Innlegg av direktør Per Magnus Finnanger Sandsmark i Nynorsk kultursentrum under konferansen «Treng vi norsk?» 1. november 2018, Scandic Sunnfjord Hotell, Førde.
– Den dagboka Olav H. Hauge skreiv i 60 år, er ingen sjølvbiografi, men ein litterær tekst som ikkje minst handlar om det å lese. Det sa Øystein Hide i Ulvikasamtalen 2018 med Eirik Vassenden under Ulvik poesifestival laurdag. Ein fullsett sal på Elvatun fekk ein svært innhaldsrik og underhaldande samtale om den nynorske dagboktradisjonen mellom doktorgradsstipendiat Øystein Hide og litteraturprofessor Eirik Vassenden.
Vær så god, sier jeg til språket og åpner døra på vidt gap! – Bare stig på. Bare kom inn! Slik innleiar Gro Dahle i boka Velkommen til språket, ei bok om skriving. No inviterer vi deg til å vera med på skrivekurs med Gro Dahle.
– Framlegget til statsbudsjett for 2019 gir både pluss og minus for nynorskbrukarane, seier styreleiar Lodve Solholm i Nynorsk kultursentrum. Løyvinga til Nynorsk kultursentrum aukar med 2,2 prosent til 20,5 millionar.
Stina Aasen Lødemel (40) frå Ørsta er tilsett som ny redaktør i det digitale oppslagsverket Allkunne. Ho tek over 1. november etter Per Magnus Finnanger Sandsmark, som frå same dato er direktør i Nynorsk kultursentrum. Lødemel har vore redaksjonssekretær i Allkunne frå 2013.
I statsbudsjett for 2019 føreslår regjeringa å løyve 8,4 millionar til bygging av Vinje-senteret for dikting og journalistikk i Vinje.
Arnfinn Kolerud har fått eit jubileumsstipend på 200 000 av 25-årsjubilanten Nynorsk kultursentrum. Kolerud blei flogen inn frå ein skulesekkturné i Sunnhordland for å motta stipendet og heideren under ein festmiddag i Ørsta fredag kveld.
av direktør Ottar Grepstad
Ein etablert poet med ein forfattarskap prega av livs- og skrivelyst, og ein trubadur som har levert eit album som vert omtala som ein komande klassikar: Gro Dahle og Endre Olsen er blant høgdepunkta på haustprogrammet til Hauge-senteret.
Kronikk av rådsordførar Per Halse og styreleiar Lodve Solholm i Nynorsk kultursentrum
– Vi er klare for jubileumsfest i Ivar Aasen-tunet fredag 28. september, seier direktør Ottar Grepstad. Nynorsk kultursentrum fyller 25 år og feirar med eit gratisprogram som rommar både talar, musikk og tapasbuffet.
Amboltprisen 2018 vart delt ut til professor Ole Karlsen ved Høgskolen i Innlandet under Ulvik poesifestival laurdag 8. september.
Erlend O. Nødtvedt blei tildelt det nyskipa Olav H. Hauge-stipendet under opninga av Ulvik poesifestival fredag 7. september. Den unge poeten frå Bergen får stipendet for å ha fornya det lyriske språket samstundes som han løftar fram fleire litterære uttrykk og tradisjonar.
Turen er komen til Herborg Kråkevik, som deler sin favoritt frå Hauges skattekiste med dikt.
Tom Roger Aadland deler sitt Hauge-dikt.
Poesien har lete seg inspirere av filosofien, og visa versa. Denne månadens drypp frå Olav H. Hauges boksamling er G. Lowes Dickinson: Plato and his dialogues
Bartendarar, grisar, brurehestar, fjøsnissar, kattar, bikkjer, jenter, gutar, og bestemødre. Vi finn alle desse skikkelsane i lyrisk dans gjennom Anna Kleivas Drikkeviser frå Paris. Det blir spelt på hardingfele, munnharper, seljefløyter, og trekkspel til rennesteinsromantisk rus og dans på bordet: Dette er ein langvarig fest med fleire sider, med mange ulike ansikt.
Den boka av Ivar Aasen som flest aviser omtalte, var «Norsk Navnebog» i 1878 med opplysningar om tydinga av personnamn. Det var også den siste førsteutgåva han gav ut. Det går fram av «Aasen-bibliografien» som Ottar Grepstad presenterer i Aasen-tunet på Aasens fødselsdag 5. august.
Etter ein fantastisk Diktardag på Hardanger folkemuseum på Utne er det godt å ha noko konkret ein kan sjå tilbake på. Difor publiserer vi her Idar Stegane si flotte og informative innleiing om diktinga til Einar Økland.
Per Magnus Finnanger Sandsmark (28) frå Volda er tilsett som direktør i Nynorsk kultursentrum etter Ottar Grepstad.
På vegne av H.M. Kong Harald V dekorerte fylkesmann Lodve Solholm direktør Ottar Grepstad til riddar av 1. klasse av Den kongelege norske St. Olavs orden under ein seremoni i Aasen-tunet onsdag 6. juni.
Olav H. Hauge skreiv dagbok frå 1924-1994. Allereie når han byrjar å skrive dagbok som 15-åring bestemmer han seg for å skrive ned tankar om bøker han har lese. I dette utdraget frå dagbøkene ser vi på kva Hauge skriv om den nynorske litteraturen.
I år er det 200 år sidan Aasmund Olavsson Vinje vart fødd, og det er Vinje sine mangfaldige og rike reiseskildringar som har gjeve inspirasjon til den temautstillinga «Ferdaminne frå Troja til Vestlandet».
Olav H. Hauge-senteret og Hardanger folkemuseum heidrar Einar Økland med Diktartavla 2018. Når Økland får si diktartavle på Diktarstien på Utne i juni, er nok eit viktig lyrisk forfattarskap på plass i rekka av sentrale poetar i vår tid.
Anders Vassbotn var politikar og ungdomslagsmann som med diktet «Å leva det er å elska» skreiv seg inn i norsk litteraturhistorie. I år er det 150 år sidan han vart fødd.
Det er no mogleg å søke i boksamlinga til Olav H. Hauge på nett. Utvalde verk vil dessutan bli formidla gjennom nettstaden Digitalt museum.
Ranveig Lægreid deler sitt Hauge-dikt.
Stipendet blir tildelt ein norsk lyrikar, songar eller tekstforfattar under 40 år som har gitt ut inntil tre diktsamlingar eller eigne større songverk, og som med denne kunstnarskapen har vist eit særleg poetisk talent. Stipendet femner om all lyrikk på nynorsk, bokmål og dialekt.
Blant alle bøkene til Hauge finn me også Bibelen. Han har skrive namnet sitt i han 6.10 1922. Då var han 14 år gamal, og det er nærliggjande å tenkja at dette er konfirmasjonsbibelen hans. At han har lese ein heil del i boka kan me sjå, både i understrekingar og margnotat i sjølve bibelen, men også gjennom det han skriv om bibelen i dagboka si.
John-Ragnar Aarset er kåra til Årets nynorskbrukar 2018. Han får prisen «for viljen til konsekvent bruk av nynorsk i politiske miljø der slike røyster trengst for å fremje nynorsk som sak og praksis», seier styret i Nynorsk kultursentrum etter å ha vurdert 47 kandidatar.
Knut Hamre deler sitt Hauge-dikt.
Det Samlaget har gjort frå 1868, skapte varige endringar i norsk kulturliv, bokbransje og den språklege kvardagen og har gitt lesarar over heile verda litteratur dei ikkje ville vore utan.
For første gong er Hauge sine tidlege dikt samla i bokform.
Årsresultatet for Nynorsk kultursentrum blei på 1,3 millionar. Det er det beste resultatet nokon gong for institusjonen, som i 2017 hadde samla inntekter på 28,6 millionar. 600 000 av overskotet er sett av til basisutstillinga i Vinje-senteret.
Hauge-senteret ønsker hjartleg velkomen til lansering av Seljefløyta i Voss kulturhus 26. april. Med Bodil Cappelen, spelemann Knut Hamre og sopran Ranveig Lægreid.
